Avondklok en arbeidsrecht
De avondklok is een feit; sinds zaterdag 23 januari jl. mag er tussen 21:00 en 04:30 uur niemand op straat zijn, tenzij hiervoor een geldige reden bestaat. Deze maatregel om de verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen geldt tot en met woensdag 10 februari a.s. Wie toch de straat op gaat zonder voornoemde geldige reden, riskeert een boete van € 95,00. Al in het eerste weekend werden er in het gehele land flink wat overtredingen geconstateerd en beboet.
Geldige redenen
Er zijn door de overheid verschillende geldige redenen geformuleerd waardoor men alsnog op straat aanwezig mag zijn tijdens de aangewezen uren. Wij gaan op deze plaats enkel in op de geldige reden die met werkzaamheden samenhangen. Want uiteraard is ‘werk’ één van de door de overheid bepaalde geldige redenen. De invulling hiervan wordt volledig aan de werkgever gelaten, ofwel de werkgever bepaalt of de werknemer noodzakelijkerwijs voor zijn werkzaamheden de straat op moet. Dit kan het geval zijn wanneer de werknemer diens werkzaamheden in de buitenlucht moet verrichten, denk aan de wegbeheerder die ’s nachts reparaties en onderhoud verricht, maar kan ook inhouden dat een werknemer een reisbeweging dient te maken. De werkgever draagt daarmee tegelijkertijd ook de volledige verantwoordelijkheid, zo is door de Rijksoverheid bepaald. De werkgever staat er dus voor in dat de werknemer zich om de juiste redenen gedurende de avondklok op straat bevindt.
Dit betekent echter niet dat een werkgever mag beslissen dat zijn bedrijf geopend mag zijn gedurende de avondklok. Essentiële winkels, denk aan de drogist, moeten vanaf 20:00 uur gesloten zijn en winkels die levensmiddelen verkopen, denk aan de slager, moeten vanaf 20:45 uur sluiten, zodat het personeel tijdig naar huis kan. Pakketten of maaltijden bezorgen mag dan weer wel gedurende de avondklok en ook noodzakelijk nationaal goederenvervoer mag doorgaan. Internationaal goederenvervoer mag zelfs zonder werkgeversverklaring plaatsvinden, want dat is zonder meer een geldige reden om de straat op te mogen.
Werkgeversverklaring avondklok
U kunt de juiste formulieren downloaden via de website van Rijksoverheid.nl/avondklok of hier. U, als werkgever, vult het deel Werkgeversverklaring avondklok in en ondertekent deze (tenzij u het digitaal invult, dan verklaart u het naar waarheid te hebben ingevuld) en uw werknemer vult daarnaast de Eigen verklaring avondklok in. De werknemer moet steeds beide verklaringen kunnen tonen!
Werkt u met vrijwilligers, dan geldt als voorwaarde dat zij hun werkzaamheden uitsluitend buiten de uren van de avondklok kunnen verrichten. ZZP’ers vullen beide documenten zelf in, dus ook voor de Werkgeversverklaring avondklok zijn zij zelf verantwoordelijk. Wel noteren zij hierin de naam en contactgegevens van hun opdrachtgever. ZZP’ers moeten steeds nagaan of hun werkzaamheden daadwerkelijk niet gedurende de uren buiten de avondklok kunnen plaatsvinden. Werkt u met uitzendkrachten, dan kan zowel het uitzendbureau als de opdrachtgever de Werkgeversverklaring avondklok invullen.
U hoeft niet per dag of dienst een Werkgeversverklaring avondklok in te vullen, maar u moet wel zo specifiek mogelijk zijn. Werkt een werknemer in ploegendiensten, dan kan het nodig zijn om wel steeds de meest actuele werktijden in te vullen. Ook bij een spoedoproep moet de werknemer een geldige werkgeversverklaring kunnen tonen.
Iedereen van 12 jaar of ouder heeft een Werkgeversverklaring avondklok nodig indien hij of zij om werkgerelateerde redenen de straat op wenst. Dus ook de stagiair die bij de bakker meeloopt en daarom al vroeg de deur uit moet.
Een werknemer die niet over een printer beschikt, mag beide verklaringen digitaal tonen. Laat het personeel de documenten bijvoorbeeld op de smartphone opslaan. Het spreekt voor zich dat de werknemer zich ook moet kunnen legitimeren.
Misbruik
Misbruik van de werkgeversverklaring avondklok en/of eigen verklaring avondklok wordt gezien als valsheid in geschrifte en is strafbaar. Dit geldt zowel voor u als werkgever als voor de werknemer. De werknemer die zich hieraan schuldig maakt, kan worden gesanctioneerd. De werknemer gedraagt zich op dat moment immers niet zoals dit van een goed werknemer mag worden verwacht en wellicht hebt u aanvullend binnen uw bedrijf specifiek neergelegd wat de consequenties zijn van strafbaar handelen. Mocht u tot de ontdekking komen dat uw personeel valselijk gebruik maken van een werkgeversverklaring avondklok, dan is meestal in de eerste plaats een officiële waarschuwing op zijn plaats en kan er voor verdere arbeidsrechtelijke consequenties, zoals een mogelijk ontslag (al dan niet op staande voet), worden gewaarschuwd.
Het (inter)nationale goederen- en personenvervoer is uitgezonderd van de verplichtingen rondom de avondklok en ook post-, pakket- en maaltijdbezorgers hebben te maken met soepelere regels. Op het internet worden daarom massaal kledingstukken verhandeld die doen vermoeden dat iemand werkzaam is voor een organisatie actief binnen één van deze sectoren. Het is daarom belangrijker dan ooit dat u kledingstukken en overige eigendommen laat inleveren bij beëindiging van de samenwerking, dat u inventariseert wat u hebt uitgereikt en aan wie, en ook dat u stevig waarschuwt voor sancties bij misbruik van deze goederen. U kunt bijvoorbeeld een forse boete opleggen, indien kledingstukken niet worden ingeleverd
Iedereen van 12 jaar of ouder heeft een Werkgeversverklaring avondklok nodig indien hij of zij om werkgerelateerde redenen de straat op wenst. Dus ook de stagiair die bij de bakker meeloopt en daarom al vroeg de deur uit moet.
Een werknemer die niet over een printer beschikt, mag beide verklaringen digitaal tonen. Laat het personeel de documenten bijvoorbeeld op de smartphone opslaan. Het spreekt voor zich dat de werknemer zich ook moet kunnen legitimeren.